ธรรมทาน - ธรรมเป็นโลกบาล ๒
ธรรมทาน การให้ธรรม,
การสั่งสอนแนะนำเกี่ยวกับธรรม, การให้ความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง ดู ทาน
ธรรมทายาท ทายาทแห่งธรรม,
ผู้รับมรดกธรรม,ผู้รับเอาธรรมของพระพุทธเจ้ามาเป็นสมบัติด้วยการประพฤติ
ปฏิบัติให้เข้าถึง; โดยตรงหมายถึงรับเอาโลกุตตรธรรม ๙ ไว้ด้วยการบรรลุเอง
โดยอ้อมหมายถึง รับปฏิบัติกุศลธรรม
จะเป็นทาน ศีล หรือภาวนาก็ตาม ตลอดจนการบูชาที่เป็นไปเพื่อบรรลุซึ่งโลกุตตรธรรมนั้น
เทียบ อามิสทายาท
ธรรมทำให้งาม ๒ คือ
๑. ขันติ ความอดทน ๒. โสรัจจะ ความเสงี่ยมหรือความมีอัธยาศัยประณีต
ธรรมทินนา ดู ธัมมทินนา
ธรรมที่บรรพชิตควรพิจารณาเนืองๆ
๑๐ ดู อภิณหปัจจเวกขณ์
ธรรมเทศนา
การแสดงธรรม, การบรรยายธรรม
ธรรมเทศนาปฏิสังยุต
ธรรมเนียมที่เกี่ยวกับการแสดงธรรม (หมวดที่ ๓ แห่งเสขิยวัตร มี ๑๖ สิกขาบท)
ธรรมเทศนาสิกขาบท
สิกขาบทปรับอาบัติปาจิตตีย์แก่ภิกษุผู้แสดงธรรมแก่มาตุคามเกินกว่า ๕-๖ คำเว้นแต่มีบุรุษผู้รู้
เดียงสาอยู่ด้วย (สิกขาบทที่ ๗. ในมุสาวาทวรรคแห่งปาจิตตีย์)
ธรรมนิยาม กำหนดแน่นอนแห่งธรรมดา,
กฎธรรมชาติที่ว่า สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง, สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์, ธรรม
ทั้งปวงเป็นอนัตตา ดู ไตรลักษณ์
ธรรมเนียม
ประเพณี, แบบอย่างที่เคยทำกันมา, แบบอย่างที่นิยมใช้กัน
ธรรมบท บทแห่งธรรม,
บทธรรม, ข้อธรรม; ชื่อคาถาบาลีหมวดหนึ่งจัดเป็นคัมภีร์ที่ ๒ ในขุททกนิกาย
พระ
สุตตันตปิฎก มี ๔๒๓ คาถา
ธรรมปฏิบัติ การปฏิบัติธรรม;
การปฏิบัติที่ถูกต้องตามธรรม
ธรรมปฏิรูป ธรรมปลอม,
ธรรมที่ไม่แท้, ธรรมเทียม
ธรรมปฏิสันถาร
การต้อนรับด้วยธรรม คือกล่าวธรรมให้ฟังหรือแนะนำในทางธรรม อย่างนี้เป็นธรรมปฏิสันถารโดย
เอกเทศคือส่วนหนึ่งด้านหนึ่งธรรมปฏิสันถารที่บำเพ็ญอย่างบริบูรณ์คือการต้อนรับโดยธรรม
ได้แก่ เอาใจใส่ช่วย
เหลือสงเคราะห์ แก้ไขปัญหา บรรเทาข้อสงสัย ขจัดปัดเป่าข้อติดขัดยากลำบากเดือนร้อนทั้งหลาย
ให้เขาลุล่วงกิจอัน
เป็นกุศล พ้นความอึดอัดขัดข้อง เทียบ อามิสปฏิสันถาร
ธรรมเป็นโลกบาล ๒ คือ
๑. หิริ ความละอายแก่ใจ ๒. โอตตัปปะ ความกลัวบาป ดู โลกบาลธรรม