เภทนกปาจิตตีย์ - โภชนวรรค
เภทนกปาจิตตีย์
อาบัติปาจิตตีย์ที่ต้องทำลายสิ่งของที่เป็นเหตุให้ต้องอาบัติเสียก่อน จึงแสดงอาบัติได้
ได้แก่ สิกขาบทที่
๔ แห่งตนวรรคที่ ๙ แห่งปาจิตติยกัณฑ์ (ปาจิตตีย์ ข้อที่ ๘๖ ทำกล่องเข็มด้วยกระดูก
งา หรือเขาสัตว์)
เภริ, เภรี กลอง
เภสัช ยา, ยารักษาโรค,
ยาแก้โรค เป็นอย่างหนึ่งในปัจจัย ๔, เภสัช ๕ ที่เป็นสัตตาหกาลิก รับไว้ฉันได้ตลอด
๗ วัน คือ
๑. สัปปิ เนยใส ๒. นวนีตะ เนยข้น ๓. เตละ น้ำมัน ๔.
มธุ น้ำผึ้ง ๕. ผาณิต น้ำอ้อย; ส่วนยาแก้โรคที่ทำจากรากไม้
เปลือกไม้ ใบไม้ เป็นต้น จัดเป็นยาวชีวิก คือรับประเคนไว้แล้วเก็บไว้ฉันได้ตลอดชีวิต
เภสัชชขันธกะ ชื่อขันธกะที่
๖ แห่งคัมภีร์มหาวรรควินัยปิฎก ว่าด้วยเรื่องเภสัชคือ ยาบำบัดโรค ตลอดจนเรื่องยาคู
อุทิสสมังสะ กับปิยะอกัปปิยะ และกาลิก ๔
โภคอาทิยะ ประโยชน์ที่ควรถือเอาจากโภคทรัพย์มี
๕ คือ ๑. เลี้ยงตัว มารดา บิดา บุตร ภรรยา บ่าวไพร่ ให้เป็นสุข
๒. เลี้ยงเพื่อนฝูงให้เป็นสุข ๓. บำบัดป้องกันภยันตราย ๔. ทำ พลี ๕
อย่าง ๕. ทำทานในสมณพราหมณ์ผู้ประพฤติชอบ
โภชชยาคู ข้าวต้มสำหรับฉันให้อิ่ม
เช่น ข้าวต้มหมู เป็นต้น มีคติอย่างเดียวกันกับอาหารหนัก เช่น ข้าวสวยต่างจาก
ยาคูที่กล่าวถึงตามปกติในพระวินัย ซึ่งเป็นของเหลวใช้สำหรับดื่ม ภิกษารับนิมนต์ในที่แห่งหนึ่งไว้ฉันยาคูสามัญไป
ก่อนได้ แต่จะฉันโภชชยาคูไปก่อนไม่ได้ ดู ยาคู
โภชนะ ของมัน,
ของกิน, โภชนทั้ง ๕ ได้แก่ ข้าวสุก ขนมสด ขนมแห้ง ปลา เนื้อ
โภชนปฏิสังยุต
ธรรมเนียมที่เกี่ยวกับโภชนะ, ข้อที่ภิกษุสามเณรควรประพฤติปฏิบัติเที่ยวกับการรับบิณฑบาตและฉัน
อาหาร, เป็นหมวดที่ ๒ แห่งเสขิยวัตร มี ๓๐ สิกขาบท
โภชนวรรค หมวดที่ว่าด้วยเรื่องอาหารเป็นวรรคที่
๔ แห่งปาจิตติยกัณฑ์ ในมหาวิภังค์ แห่งพระวินัยปิฎก